ინფორმაციული ქვები

ფადი ასლის და ია ფარაულავას ურთიერთობები, ფილიპ კირკოროვმა ქალი თმებით ითრია და წიხლები ურტყა, ტრაქტორის ნაწილის გამო ჩადენილი მკვლელობა, თვითმფრინავმა აფრენისთანავე კატასტროფა განიცადა – არავინ გადარჩენილა, ძალიან მაგარ ქვეყანაში ვცხოვრობთ… რატომ მაწამებთ? ის მაინც მითხარით, ასეთი რა დავაშავე.

სისულელეებით, საშინელებებით, ტყუილებით სავსე ინფორმაციული ნაკადი მუდმივად მოედინება ჩემსკენ, აღარ ვიცი სად დავიმალო. თავი გამებერა. სარკეში ვიხედები და ვეღარ გამიგია, ეს თავია თუ აეროსტატი.   “რიდერი” 1000+ წაუკითხავ ინფორმაციას მიჩვენებს, რეალურად 5000+ მაინც იქნება. მგონი, რაღაც ტელე–არხი იყო ადრე, 1000+ ერქვა და ღამით ეროტიკული ფილმები გადიოდა, აი, ზუსტად მსგავსი ამბები ხდება ჩემს თავში, რაც იმ ფილმებში ხდებოდა.

“გუგლის” გამოთვლით უკვე გამოცემულია 129,864,880 დასახელების წიგნი. ჯერ მარტო იმდენი წერტილი და მძიმე იქნება ყველანაირ ტექსტში დასმული, ისინი ერთად რომ შევკრიბოთ დედამიწაზე დიდი მოცულობის პლანეტა გამოვიდოდა. თუნდაც ახლა, რამდენი სისულელე იწერება, ამ პოსტის ჩათვლით – ბევრი, ძალიან ბევრი.

პოსტს ინფორმაციული ქვები ჰქვია და გეტყვით რატომაც, ოღონდ ჯერ ცოტა შორიდან მოვუვლი.

ა.შ.შ.–ს შტატ კალიფორნიის და მის მოსაზღვრე რამდენიმე შტატის ტერიტორიაზე გადაჭიმულია უდაბნო Mojave (ამის მთარმგმნელი მე არ ვარ). ამ უდაბნოს ტერიტოზეა ნაციონალური პარკი “სიკვდილის მდელო” (Death Valley National Park), რომელიც ბევრი რამით არის საინტერესო. ამ ველზეა ყველაზი დაბალი წერტილი ზღვის დონიდან მთელ ჩრდილოეთ ამერიკის კონტინენტზე, (-86 მეტრი) დედამიწის დასავლეთ ნახევარსფეროში ყველაზე მაღალი ტემპერატურა აქ არის დაფიქსირებული  (+56,7 °C) და რაც ყველაზე მთავარია (ყოველ შემთხვევაში ჩემთვის) სიკვდილის ველზეა ტბა Racetrack Playa.

ეს უბრალო ტბა არ გეგონოთ, იგი იდუმალებითაა მოცული. მის ფსკერზე, რომელზეც თითქმის მთელი წლის მანძილზე წყალი არ დგას და მშრალია, არაფერი არ ხარობ, სამაგიეროდ ბევრი ქვა ყრია. უჩვეულო არ იქნება თუ ვიტყვი, რომ ქვები სხვადასხვა ზომის და წონისაა, მაგრამ თუ ვიტყვი რომ ქვები მოძრაობენ? თან ისე, მათ ამაში არც ცხოველები და არც ადამიანები არ ეხმარებიან, ხოლო მათი გადაადგილება არცერთ სულიერს არ უნახავს თვალით – მაშინ ხომ უჩვეულო იქნება? ჩათვალეთ რომ უკვე ვთქვი.

ქვები მოძრაობენ ტბის ფსკერზე და თან როგორ. ზოგი მათ მოსრიალე, ზოგი კი მოცეკვავე ქვებს ეძახის. ისინი რამდენიმე ათეული მეტრი სიგრძის კვალს ტოვებენ გადაადგილების დროს. თავიდან ამ მოვლენას ყველა ზებუნებრივ ძალებს უკავშირებდა, მერე კი მისი მეცნიერული კვლევა დაიწყო და “მოცეკვავე ქვების” ფენომენის გამომწვევი მრავალი ჰიპოთეზა გაჩნდა. მეცნიერების ნაწილი მოვლენის ახსნას მაგნიტური ველების ზემოქმედებით ცდილობდა, ასევე განიხილებოდა ქარის ზეგავლენა, წყლის, (წელიწადის გარკვეულ პერიოდში წვიმების გამო ტბის ზედაპირი მცირე ხნით წყლით იფარება) ყინულის თხელი ფენის, რომელიც ზოგჯერ ღამით ყინვის დროს წარმოიქმნება. ბუნებრივი პირობებიდან გამომდინარე, ტბაში წყლის დაშრობის შემდეგ მისი ზედაპირი საკმაოდ სლიპინა ხდება, რაც აადვილებს ქვების გადაადგილებას. Paula Messina გასული საუკუნის 90–იან წლებში თანამედროვე ტექნიკური საშუალებებით იკვლევდა ასეულობით ქვის გადაადგილების ტრაექტორიას, ტერიტორიის სპეციფიკურ ატმოსფერულ–გეოლოგიურ ფაქტორებს და ამ თემაზე დისერტაცია დაიცვა. მან ასე თუ ისე ნათელი მოჰფინა ქვების მოძრაობის საიდუმლოებას, მაგრამ მიუხედავად ამისა მაინც რჩება პასუხგაუცემელი კითხვები. რატომ ხდება რომ ზოგიერთი ქვა მოძრაობს დანარჩენები კი არა? რატომ არიან ქვები გაფანტულები ტბის მთელ ზედაპირზე, მაშინ როცა ქარი თითქმის ყოველთვის ერთი მიმართულებით უბერავს და წესით ქვები ერთ ადგილას უნდა იყოს შექუჩებული.

სამაგიეროდ მე ვიცი თუ რატომ ხდება ასე. დროა საიდუმლოს ფარდა ავხადო. ინფორმაციული ქვები ის ქვებია, რომლებიც ტვინში მოხვედრილი უსარგებლო ინფორმაციის შედეგად წარმოიქმნება, როგორც კენჭები თირკმელებში – ორგანიზმის დარღვეული ფუნქციონირების გამო. ტვინში გაჩენილი ინფორმაციული ქვები გარკვეული ფსიქოლოგიური და ემოციური მდგომარეობიდან გამომდინარე იწყებენ მოძრაობას, სრიალს, ცეკვას და ტვინს კაწრიან. კალიფორნიაში, “სიკვდილის ველზე” მდებარე იდუმალი ტბის ფსკერზე ქვების გადაადგილება სხვა არაფერია თუ არა ჩემ ტვინში მიმდინარე პროცესების ანარეკლი.

პ.ს. სოფელში, წელიწადში ერთხელ, ფუტკრის სკებიდან თაფლით სავსე ფიჭებს ვიღებთ, რასაც სპეციალურ მოწყობილობაში (ციბრუტში) ვაწყობთ და სახელურით ვატრიალებ. ამ დროს დიდი სისწრაფით, წრიულად მბრუნავი ფიჭებიდან თაფლი გარეთ იტყორცნება და ციბრუტის ფსკერზე გროვდება. როცა ამ სახელურს ვატრიალებ სულ იმაზე ვფიქრობ, იქნებ ერთხელ ჩემი თავიც ციბრუტივით დატრიალდეს და ყურებიდან ყველანაირი უსარგებლო და უვარგისი ინფორმაცია, აზრები და ფიქრები გადმოიღვაროს–მეთქი. ჯერ–ჯერობით არაფერი არ გამოდის და ქვებიც ისევ აგრძელებენ ტვინის კაწვრას.

ჭეშმარიტებით სავსე

ღვინოშია ჭეშმარიტებაო – ამბობენ. რატომაც არა, ღვინო მაგარი რამ არის! კარგად იცით, საახალწლოდ ადამიანების უმრავლესობა განსაკუთრებით დაეძებს ხოლმე ჭეშმარიტებას. ჭიქებით, ფიალებით, ყანწებით – ჭეშმარიტებისკენ სავალი გზა ძალიან ფართოა და გრძელი. პირადად მე არ მიყვარს სახალხო მსვლელობები და მაშინ როცა ყველა ზეიმობს, როგორც წესი ვითგრუნები. არც ყანწებით და ფართო გზებით მიყვარს სიარული, მცირე დოზით და ვიწრო ბილიკებით მირჩევნია გადაადგილება. აი, ახლაც სასიამოვნო ვიწრო ბილიკს მივუყვები და ვარ.

ამ დღეებში, ჰერმან ჰესეს “ზიტჰარტა” წავიკითხე. წიგნი ძიებაზეა. სიცოცხლის არსის, საკუთარი “მე”–ს ძიებაზე, სრულყოფილების მიღწევაზე. ვაღიარებ, საკუთარ “მე”–ზე უკეთ, გუგლში სასურველი ფაილების “სერჩვა” უფრო მიადვილდება, ამიტომ წიგნისგან შთაგონებულმა გადავწყვიტე ერთხელ კიდევ მომეძებნა “მე”, ამჯერად გუგლში. გუგლი იმიტომ შევარჩიე რომ ის საუკეთესოა. (გუგლზე გამახსენდა: ერთი კითხულობდა, რომელია ყველაზე საუკეთესო საძიებო სისტემაო – დაგუგლე და გაიგებო, იყო პასუხი.)

პირველად ქართულად ვცადე, აი, შედეგიც:

ვიკიპედია, მანდ არ შევედი თორემ პოვნის რა გითხრათ და ნამდვილად კი დავიკარგებოდი. შემდეგ ძირითადად ქართული ბლოგებია, რომლებსაც ისედაც ვადევნებ თვალს და ყველა თავისებურად კარგია, თუმცა “მე” ვერც იქ ვიპოვე. მერე რუსულად და ინგლისურადაც ვეძებე, მაგრამ ამჯერადაც უშედეგოდ. ამდენი “სერჩვისგან” დავიღალე და შევეშვი.

არადა ჰესე გვეუბნება თავის წიგნში, რომ მიზნისკენ ისე უნდა ისწრაფვოდე, როგორც წყალში ჩავარდნილი კენჭი მიექანება ფსკერისკენ – პირდაპირ, მიზანმიმართულად და შეუჩერებლად. ჩემი საქციელი კი გამოუცდელ მოთხილამურეს მაგონებს მთის მწვერვალიდან თხილამურებზე შემდგარი ქვევით ნელი სრიალით, სლალომ–სლალომ რომ ეშვება.

ჰესე იმასაც ამბობს: ადამიანი ხშირად ხიდან მოწყვეტილ ფოთოლს ჰგავს, ქარის დაბერილზე ჰაერში რომ ფარფატებს და მიწაზე ეცემა, ზოგი კი ვარსკვლავივითა, მას ვერანაირი ქარი ვერ შეუცვლის მიმართულებას და თავის არჩეულ გზას მიჰყვება.

წიგნი იგავის სტილშია დაწერილი და ერთგვარად ჭკუის დამრიგებლური პათოსი გაჰკრავ. ალბათ, ათი წლის წინ რომ წამეკითხა უფრო მომეწონებოდა, თუმცა ნებისმიერ შემთხვევაში ღირს მისი წაკითხვა. თუნდაც იმიტომ რომ გამეგო, ცოდნის გადაცემა შეიძლება – სიბრძნის არა. (სიბრძნე მაინც სულ სხვაა.) ხო, წიგნში სხვებთან ერთად ერთი პერსონაჟიცაა, ქალი, რომელმაც 42 სასიყვარულო თამაში იცოდა.

გრადუსმა ძალა დაკარგა, მე მოვრჩი.

პ.ს. ფანჯრიდან ხმა მესმის, ვიხედები და რვიანების ხაზვით (არ ვაჭარბებ) მიმავალ კაცს ვხედავ. მიდის, როგორც ზიტჰარტა დადიოდა ჭეშმარიტების საძიებლად, თუმცა ის უკვე სავსეა ჭეშმარიტებით.