ფოლადის ფუნთუშა

დღეს დილით ელექტრონული წერილი მივიღე. წერილს “არავინ” მწერდა. მინდა გითხრათ, მე და არავინ ჭადრაკს ვთამაშობთ და ასე, დაახლოებით თვეში ოთხჯერ – ხუთჯერ ერთმანეთს ჩვენს მიერ გაკეთებულ სვლებს ვწერთ, მაგალითად ასე: მc3 ან  h6, მეტი არაფერი. ჩვენი საჭადრაკო პარტიის ნახევარგზაზე დაფის ცენტრში განმხოლოებულუ (განმარტოებული) d4 პაიკი გაჩნდა. არ ვიცი, ამ პოზიციამ თუ ჰანასთან არეულმა ურთიერთობამ, როგორც ჩანს ძალიან იმოქმედა არავინზე და საკმაოდ აფორიაქებული წერილი მომწერა. მოდი, პირდაპირ წერილს გაგაცნობთ თორემ ჩემი შესავალი უხეირო ფილმის დასაწყისში კადრს მიღმა მოსაუბრე ადამიანის მონოლოგს ემსგავსება.

გამარჯობა ჯორჯ პაიკ

მას შემდეგ, რაც შენი პოსტი “ხელის თხოვნის ტუტორიალი” წავიკითხე, სულ ვცდილობ რამე ორიგინალური მოვიფიქრო და ჰანას ხელი ვთხოვო. მრავალი მცდელობის მერე როგორც იქნა რაღაც მოვიფიქრე. გავიხადე, დავწექი და წავედი ჰანასთან. რომ მივედი, მარჯვენა ხელი მოვმუშტე, წინ გავიშვირე და დავიწყე. ჩემო ჰანა, ერთი იგავი უნდა მოგიყვე:

იყო ორი ძმა: ერთი სულთანს ემსახურებოდა და მდიდრულად ცხოვრობდა, მეორე კი საკუთარი მარჯვენით შოულობდა ლუკმაპურს. ერთხელ მდიდარმა ძმამ უთხრა ღარიბს: რატომ არ დაუდგები ვინმე მდიდარს მოსამსახურედ, აღარ მოგიწევდა მაგდენი წვალება ერთი ლუკმისთვისო. ღარიბმა უპასუხა: მაგ დამამცირებელი საქმის კეთებას, რასაც შენ ეწევი, მირჩევნია საკუთარი ცხელი ოფლით რკინა გავადნო, მისგან ცომი მოვზილო, პური გამოვაცხო და ის ვჭამო. იგავის მორალი – საკუთარი ხმელი პურის დადება გერჩიოს ხელზე, ვიდრე მოსამსახურის ოქროს ქამარი გერტყას წელზე.

ეს იგავი “ფეისბუქზე” წავიკითხე, იქვე ერთი ასეთი კომენტარი იყო დატოვებული: გააჩნია, ვის რა უდევს სულში. მართალია! ვისაც რა უდევს სულში, ის უდევს ხელისგულში. ჰანა, მე შენ მყავხარ სულში და მიზიხარ ხელისგულში. მინდა სულ ასე გაგრძელდეს. მართალია ოქროს სასახლეების აშენებას ვერ დაგპირდები, მაგრამ ყოველ დილით საწოლში ჩაისთან ერთად ფოლადის ფუნთუშებს მოგართმევ ხოლმე. ეს ვთქვი, ხელისგული გავშალე, საქორწინო ბეჭედი ავიღე და ჰანას გავუკეთე თითზე. ჰანამ გამიღიმა და დაიწყო ჩვენი თანაცხოვრება. პირველი ღამის შემდეგ, დილით ადრე ავდექი. მინდოდა მისთვის ჩაი და ფუნთუშები მიმერთმია საწოლში. წინა ღამით საწოლის ქვეშ სპეციალურად დატოვებული ფოლადი ძალზედ გავარვარებულიყო, მეც ავიღე, მოვზილე და ფოლადის ფუნთუშები გამოვაცხე.  ჩაიც ავადუღე, ერთი კოვზი შაქარი ჩავყარე და მოვურიე. კოვზი ფინჯნის გვერდებს ეხლებოდა და სასიამოვნო ხმას გამოსცემდა. ცოტა არ იყოს ხმა დიდხანს გაიწელა და უსიამოვნო შეგრძნებაში გადაიზარდა… გამომეღვიძა. იმ დილითაც მეზობლის კამეჩის კისერზე  შებმულმა ეჟვანის წკარუნმა გამომაღვიძა. ხო, ყველაფერი სიზმარი იყო.

რამდენი ვიწვალე ეს სიზმარი რომ მენახა და კამეჩები… არა, ჩემი ბრალიცაა, ხომ ვიცი რომ ჰანა უშაქრო ჩაის სვამს, რატომ მოვინდომე ფინჯანში შაქრის ჩაყრა და კოვზით მორევა. მაინც დავუშვი შეცდომა.

კd7

არავინ

ეს კაცი არ გინახავთ?

დაღამდა. ძილის დროა. ის საწოლთან მიდის, ბალიშს ასწორებს, საბანში ძვრება, კედლისკენ ტრიალდება და იძინებს. მერე სიზმრის დრო დგება. სიზმარში კაცი ესიზმრება რომელიც ადრე არ უნახავს, მაგრამ მის სახეს კარგად ხედავს. კაცი მასთან ახლოს მიდის და რჩევებს აძლევს, ასწავლის როგორ უნდა მოიქცეს, ეხმარება. ასე გრძელდება მრავალი ღამის განმავლობაში და ის უკვე ფიქრობს რომ ეს კაცი მხოლოდ მას ეკუთვნის, მაგრამ ყველაფერი ასე მარტივად არაა.

2006 წელს, ცნობილ ნიუ–იორკელ ფსიქიატრს,  პაციენტმა კაცის პორტრეტი დაუხატა და უთხრა რომ ეს კაცი მას ხშირად ესიზმრება. (პოსტის დასაწყისში უკვე მოგიყევით ამ პაციენტის სიზმარი) რამდენიმე დღის შემდეგ ექიმთან მისულმა სხვა პაციენტმა შემთხვევით დაინახა სურათი და მანაც თქვა რომ ეს კაცი ხშირად ესიზმრებოდა. ექიმმა სურათი კაცის გამოსახულებით თავის კოლეგებს გაუგზავნა და სულ მალე გამოჩნდნენ სხვა ადამიანები, ვისაც ასევე ესიზმრებოდათ უცნობი. ამავდროულად ყველა ამბობდა რომ რეალურ ცხოვრებაში მათ ის ნანახი არ ჰყავდათ.

არსებობს საიტი: thisman.org სადაც ბევრი ინფორმაციაა თავმოყრილი ამ უცნაურ ფენომენთან დაკავშირებით. საიტის საშუალებით გაირკვა რომ “ეს კაცი” მსოფლიოს სხვადასხვა ქალაქებში მცხოვრებ ათასობით ადამიანის სიზმრებს სტუმრობს. სიზმრებში ის ხან სანაპიროზე გასეირნებას და მზის ჩასვლის ცქერით ტკბობას სთავაზობს მათ და ხან დიდი ქალაქის თავზე დაფრინავენ ერთად.

სპეციალისტები ცდილობენ ახსნან ამ საიდუმლოებით მოცული მოვლენის გამომწვევი მიზეზები. იუნგის თეორიის მიხედვით ეს კაცი ქვეცნობიერის კოლექტიურ არქეტიპს მიეკუთვნება, რომელიც ადამიანისთვის მტკივნეულ თემებზე რეაგირებს. სხვა თეორიის მიხედვით ეს კაცი შეიძლება რეალურად არსებობდეს და ის ადამიანების სიზმრებში შეხწევას სპეციალური ფსიქოლოგიური ხრიკებით ახერხებდეს.

საინტერესოა არა? ჩემთვის საინტერესო იყო და ამიტომაც კიდევ უფრო მეტი ინფორმაციის მოძიება დავიწყე. ცოტა ხანში ყველაფერს ნათელი მოეფინა, თითქოს გათენდაო. არა, “ეს კაცი” არსად მინახავს და არც მისი ასავალ დასავალის შესახებ გავიგე რამე. საქმე იმაშია რომ მთელი ეს ისტორია გამოგონილია! მისი ავტორი კი იტალიელი სოციოლოგი ვინმე Andrea Natella გახლავთ, რომელიც მარკეტინგის სფეროში მოღვაწეობს.

“პარტიზანული მარკეტინგი”, ასე ეწოდება ახალ მიმართულებას მარკეტინგში, რომლის მიზანიც მცირე ფინანსური დანახარჯით მაქსიმალური შედეგის მიღწევაა. როგორც მივხვდი სწორედ პარტიზანული მარკეტინგის რეკლამაა ზემოთ მოთხრობილი ამბავი.  კარგად მოფიქრებული ისტორია ადვილად გავრცელდა ინტერნეტში და ჩემამდეც მოაღწია, მე ის თქვენამდე მომაქვს და ა.შ.

არადა რა კარგი ისტორია იყო, გული დამწყდა ტყუილი რომ გამოდგა. მაგრამ არაუშავს, სამაგიეროდ  “ეს კაცი” არ დამესიზმრება, იმედია.

მოჭრიალე კარი და სიზმარი გამოძახებით

ჰორიზონტალურ მდგომარეობაში მყოფი ადამიანი უამრავ რამეზე ფიქრობს, მითუმეტეს მაშინ როცა არ ეძინება. ფიქრის გარდა ოცნებაც შეიძლება, ან რომელიღაც დავიწყებული სიტყვის გახსენება, რომელიც არ გასვენებს, მაგალითად ის თუ რა ერქვა დონ კიხოტის ცხენს. გახსენების მცდელობა იწყება პირველივე ასოდან. ”ა”, არა, ”ა” არ ერქვა. ”აბ”, ”აბგ”, ”აბდ”, ”აბე”… აბელი არა. ”აბეგ”, … ”აბევ”… და ასე მიყოლებით. მერე როგორც იქნება ”რ”- მდეც მიხვალთ, მერე ”რო” და ”როსინანტი”. არის!!!

წუხელ, როგორც იტყვიან ხოლმე, თვალზე რული არ მეკარებოდა, დონ კიხოტის ცხენს რომ როსინანტი ერქვა ეგეც მახსოვდა და საწოლში ოთხკუთხედი ხის ბორბალივით ტრიალის დროს ერთი ძველი სიზმარი გამახსენდა. სიზმარი სადაც კარი ვიყავი და გაღება-დაკეტვის დროს ვჭრიალებდი. აი, ამას ჰქვია ნამდვილი სიურეალისტური სიზმარი.

სიზმართან ერთად ისიც გამახსენდა რომ ამ ყველაფრის შესახებ მეგობარს წერილი მივწერე, სადაც სიზმრის გარდა იმასაც ვუყვებოდი თუ როგორ ჭრიალებს სახლში ერთი კარი და ისიც, რომ მამაკაცთა გარკვეული კატეგორია ქალებს ისე ექცევა როგორც კარს – როცა მოესურვებათ გააღებენ, როცა უნდათ დაკეტავენ, მიაჯახუნებენ, კლიტეს დაადებენ… და ვაი იმას ვინც ამ დროს ჭრიალს დაიწყებს, მაშინვე ანჯამებიდან ამოაგდებენ და გარეთ მოისვრიან.

მოკლედ, არა მგონია ვინმეს სურდეს მოჭრიალე კარი იყოს, თუნდაც სიზმარში. იმისათვის რომ სიზმრად ის დაგვესიზმროს რაც ჩვენ გვინდა, არსებობს გააზრებული სიზმრის ფენომენი. ანუ რას ნიშნავს ეს: სპეციალური სავარჯიშოებით და გარკვეული გამოცდილების შემდეგ, ადამიანს შეუძლია მართოს თავისი სიზმარი და მასში მხოლოდ ის აკეთოს რასაც თავად მოისურვებს: იფრინოს, ნავით ტბაში შეცუროს და ითევზაოს, თხილამურებით ისრიალოს, ჩარლი მინგუსთან ერთად დაუკრას საყვირზე და ა.შ. თუმცა ისიც ფაქტია – დონ კიხოტის ცხენის სახელის გახსენება უფრო ადვილი საქმეა, ვიდრე სასურველი ზმანების ხილვა.

ამ თემასთან დაკავშირებით უამრავი ლიტერატურა და საიტი არსებობს ინტერნეტში. (სტატია ვიკიპედიაში, ინგლისურ ენაზე; ეს კი რუსულენოვანი საიტი.) სურვილის შემთხვევაში შებრძანდით ვებ-გვედებზე და ისწავლეთ სასურველი სიზმრის გამოძახება, დაამარცხეთ კოშმარები და აიხდინეთ რეალობაში განუხორციელებადი ოცნებები. წარმატებები!

დღეისთვის ჩემი ჭრიალი ამით დამთავრებულია.

ცრემლდიდობა

ზოგჯერ ერთი ობოლი ცრემლის შეჩერება უფრო რთულია, ვიდრე მთლიანად მდინარისო, უთქვავს ჯორჯ ბაირონს. ძნელია არ დაეთანხმო. ზოგი კარებში მოყოლილი თითის ტკივილის გამო ღვრის ცრემლს, ზოგი შეყვარებულის დაკარგვის გამო, მავანი სიცილის დროს, ზოგიც სამზარეულოში ტირის ხახვის გაფრცქვნისას. (ეს უკანასკნელი მიზეზი ტირილისა, მალე აღარ იარსებებს, რადგანაც მეცნიერებმა ისეთი ხახვი გამოიგონეს, რომელიც თვალებს არ წვავს.) ბევრს შეიძლება გაუკვირდეს, რატომ მაინცდამაიც მტირალა კაცის ფოტო პოსტის დასაწყისში და არა ქალის, რომლებიც უფრო ხშირად არიან შემჩნეულები ტირილში, სტერეოტიპიც ხომ არსებობს – ნამდვილი მამაკაცი არ ტირის, მაგრამ მიუხედავად ყველაფრისა ფაქტია, კაცებიც ტირიან. (მიუხედავად იმისა, ქალებს მოსწონთ თუ არა ეს) მართალია 5-ჯერ უფრო ნაკლებს, ვიდრე ქალები, მაგრამ მაინც. სხვათაშორის სპეციალისტების აზრით, ქალები კაცებზე მეტხანს იმიტომ ცოცხლობენ რომ მათზე ბევრს ტირიან.

ერთ-ერთი ყველაზე ცნობილი მტირალა კაცი ისტორიულად გახლავთ ბერძენი ფილოსოფოსი ჰერაკლიტე, რომელსაც მტირალა ფილოსოფოსს ეძახდნენ. თურმე ჰერაკლიტე ქალაქის ქუჩებში დადიოდა და ადამიანების უგუნურ ქმედებებზე ტიროდა, ტიროდა იმის გამო, რომ ისინი მთელ ცხოვრებას უაზროდ ატარებდნენ და ასევე უაზროდ კვდებოდნენ.  ჯობია თავი დავანებო ფილოსოფიას და ცოტა ცრემლის შესახებ მოგიყვებით.

ცრემლის ორ სახეობას გამოარჩევენ – რეფლექსურს და ემოციურს. თვალის ნორმალური ფუნქციონირებისთვის აუცილებელია ცრემლის გამოყოფა თვალის დასასველებლად. როგორც წესი, ადამიანებში და ცხოველებშიც, მთელი დღის მანძილზე გინდა არ გინდა მაინც გამოიყოფა ცრემლის გარკვეული რაოდენობა, რომელიც თვალს იცავს მტვრისგან, ქარისგან და სხვა რღაც-რაღაცეებისგან. ემოციური ზემოქმედებისგან წარმოქმნილი ცრემლი კი მხოლოდ ადამიანებს ახასიათებთ. ყველაზე ხშირად ადამიანები დარდის, უბედურების დროს ტირიან, მეორე ადგილზეა სიხარულის ცრემლები, შემდეგ მოდის ტკივილით გამოწვეული ცრემლი. ტირილის დროს ორგანიზმიდან გამოიყოფა ისეთი ნივთიერებები, რაც უმრავლეს შემთხვევაში დადებითად მოქმედებს ადამიანზე, უმსუბუქებს მას ტკივილს, სტრეს და ა.შ.

ძველ სლავებში, ასევე სპარსეთსა და ბიზანტიაში გავრცელებული იყო ერთი ძალიან საინტერესო ტრადიცი: გათხოვილი ქალი იწყებდა ტირილს და ცრემლებს სპეციალურ ჭურჭელში ღვრიდა. შემდეგ შეგროვებულ ცრემლს სხვა ნივთიერებებს ურევდნენ და სამკურნალოდ იყენებდნენ. კარგი მტირალა ცოლი საკმაოდ ბევრ ცრემლს მოაგროვებდა, თუ გავითვალისწინებთ იმას რომ ერთი წლის განმავლობაში ადმიანის ორგანიზმი 4-5 ლიტრ ცრემლს გამოიმუშავებს.

კიდევ ერთი საინტერესო დეტალი: რაც უფრო დიდი სევდით არის ცრემლი გამოწვეული, მით უფრო მლაშეა ის, ხოლო ბედნიერების და ხახვის გაფრცვქვნის გამო გამოყოფილი ცრემლები გაცილებით უმარილოა, თითქმის წყალივით მტკნარი ყოფილა. აი, თურმე რატომ არის ოკეანეების წყალი მლაშე…

გუშინ იმდენი ვიკითხე ცრემლებზე, რომ ღამით ფანტასტიკური სიზმარი მესიზმრა. შევეცდები მოკლედ გაგიზიაროთ უცნაური და დაუჯერებელი ამბავი, რომელიც ცრემლს უკავშირდება: იყო და არა იყო რა, იყო ერთი სახელმწიფო. ამ ქვეყანაში ცხოვრობდა ბოროტი მეცნიერი, რომელსაც სიცილი არ შეეძლო. ამიტომაც გადაწყვიტა ისეთი ვირუსი შეექმნა, რომლის გავრცელებითაც ყველა ატირდებოდა. ბევრი იწვალა თავის მიწისქვეშა ლაბორატორიაში და ბოლოს როგორც იქნა შექმნა ცრემლსადენი საშუალება. მან თავდაპირველად ვირუსით ქათმები დაავირუსა. საწყალი ქათმები, ისეთი სენტიმენტალურები გახდნენ… როცა დედალი ვარია ხედავდა, რომ მისი მამალი სხვა დედალთან ღალატობდა მას, სულ მლაშე ცრემლებს ღვრიდა და ყლაპავდა. ცოტა ხანში ქათმებმა მლაშე კვერცხების დადება დაიწყეს. ხალხში კი ვირუსი პირველად ოპერის მომღერლის საშუალებით გავრცელდა.

ცნობილი ტენორი სცენაზე გასასვლელად ემზადებოდა და კულისებში ხმის გასაწმენდად დავირუსებული კვერცხის მოუხარშავი გული გადაყლაპა. სიმღერის დროს, მას მოულოდნელად ძლიერი სლუკუნი აუვარდა და თვალებიდან ცრემლები გადმოსცვივდა, პირი გაუშრა, ხმა ჩაეხლიჩა. მაყურებელმა ამაზე დიდი ხარხარი მორთო. იმდენი იცინეს რომ თვალებიდან მათაც  წამოუვიდათ ცრემლი და დარბაზი დაასველეს. მაგრამ ეგ რა არი. კინოთეატრებიდან, რომანტიკული ფილმების ჩვენების დროს, ცრემლი დარბაზის კარებებ ანგრევდა, ხალხს გარეთ ისროდა და  სავარძლებზე ატივტივებდა. მართალია ხელისუფლებამ აკრძალა სასიყვარულო ფილმებისა და საპნის ოპერების ჩვენება ტელევიზიით,  მაგრამ უკვე გვიან იყო. ხალხი ტიროდა ყველგან და ყველაფერზე. პირველ რიგში იმის გამო ტიროდნენ, რომ მიხვდნენ, მთელი ცხოვრება უაზროდ ჰქონდათ გატარებული, ჰერაკლიტე ახსენდებოდათ… ქუჩები ცრემლით გაივსო, ყველაფრიდან მლაშე ცრემლი იღვრებოდა.  მთელ მსოფლიოს ცრემლდიდობა დაატყდა თავს.  ეგვიპტეში იმდენი იტირეს ნიანგებმა, რომ ნილოსი ადიდდა,  უდაბნოები ცრემლით დაიფარა და გაიყინა. პირამიდების სანახავად ჩასული ტურისტები კი თხილამურებით სრიალებდნენ ყინულზე… ამ დროს გამეღვიძა კიდეც.

ბოლოს ისევ კაცის ცრემლებს მივუბრუნდები. არც ისე ყოფილა საქმე, თითქოს ქალების უმრავლესობას არ მოსწონდეს ცრემლის ხილვა მამაკაცის თვალზე. გამოკითხვამ აჩვენა, რომ გერმანელი ქალების უმრავლესობას მოსწონს. ასევე ინგლისელებს, ოღონდ ინგლისელ დედალ თაგვებს. ექსპერიმენტმა დაადასტურა: დედალ თაგვებს, ცრემლიანი მამალი თაგვები უფრო იზიდავენ. მოკლედ, ვისთვის როგორ.